تفاوت h-index و impact-factor: راهنمای جامع برای سنجش عملکرد پژوهشی
در دنیای امروز، سنجش عملکرد پژوهشی از اهمیت زیادی برخوردار است. دو شاخص رایج برای این امر، h-index و impact-factor هستند.
در این مقاله، به تفاوت h-index و impact-factor می‌پردازیم و نکاتی را برای استفاده صحیح از این شاخص‌ها ارائه می‌دهیم.
h-index چیست؟
h-index شاخصی برای سنجش تعداد و تاثیرگذاری مقالات منتشر شده توسط یک پژوهشگر است. این شاخص به طور خلاصه نشان می‌دهد که یک پژوهشگر تا چه حد مقالاتی با تاثیرگذاری بالا منتشر کرده است.
محاسبه h-index به شرح زیر است:
- تمام مقالات منتشر شده توسط یک پژوهشگر را به ترتیب نزولی از نظر تعداد استنادات مرتب کنید.
- اولین h مقاله را پیدا کنید که حداقل h بار به آنها استناد شده است.
- h-index آن پژوهشگر برابر با h است.
به عنوان مثال، اگر یک پژوهشگر 20 مقاله منتشر کرده باشد و 12 مقاله از آنها حداقل 12 بار مورد استناد قرار گرفته باشند، h-index آن پژوهشگر 12 خواهد بود.
impact-factor چیست؟
impact-factor شاخصی برای سنجش میزان استناد به مقالات منتشر شده در یک ژورنال علمی در یک سال خاص است. این شاخص به طور خلاصه نشان می‌دهد که مقالات منتشر شده در یک ژورنال تا چه حد توسط سایر پژوهشگران مورد استفاده قرار می‌گیرند.
محاسبه impact-factor به شرح زیر است:
- تعداد کل استنادات به مقالات منتشر شده در یک ژورنال در دو سال گذشته را بر تعداد مقالات منتشر شده در آن ژورنال در همان دو سال تقسیم کنید.
به عنوان مثال، اگر یک ژورنال در دو سال گذشته 100 مقاله منتشر کرده باشد و به این مقالات 200 بار استناد شده باشد، impact-factor آن ژورنال 2 خواهد بود.
تفاوت‌های h-index و impact-factor:
- سطح تحلیل: h-index عملکرد یک پژوهشگر خاص را ارزیابی می‌کند، در حالی که impact-factor عملکرد یک ژورنال علمی را ارزیابی می‌کند.
- تمرکز: h-index بر تعداد و تاثیرگذاری مقالات منتشر شده توسط یک پژوهشگر تمرکز دارد، در حالی که impact-factor بر میزان استناد به مقالات منتشر شده در یک ژورنال علمی تمرکز دارد.
- کاربرد: h-index می‌تواند برای مقایسه عملکرد پژوهشگران در یک حوزه تخصصی خاص مورد استفاده قرار گیرد، در حالی که impact-factor می‌تواند برای مقایسه عملکرد ژورنال‌های علمی در یک حوزه تخصصی خاص مورد استفاده قرار گیرد.
نکاتی برای استفاده از h-index و impact-factor:
- هیچ کدام از این شاخص‌ها به تنهایی کافی نیستند: برای سنجش دقیق عملکرد پژوهشی، باید از چندین شاخص در کنار هم استفاده کرد.
- محدودیت‌ها را در نظر بگیرید: h-index و impact-factor محدودیت‌هایی دارند که باید در نظر گرفته شوند. به عنوان مثال، h-index می‌تواند تحت تاثیر تعداد مقالات منتشر شده توسط یک پژوهشگر قرار گیرد، در حالی که impact-factor می‌تواند تحت تاثیر کیفیت مقالات منتشر شده در یک ژورنال علمی قرار گیرد.
- از آنها به طور مسئولانه استفاده کنید: h-index و impact-factor نباید به عنوان تنها معیار برای قضاوت در مورد عملکرد پژوهشی یک فرد یا یک ژورنال علمی مورد استفاده قرار گیرند.
در نهایت، به یاد داشته باشید که h-index و impact-factor فقط ابزارهایی برای سنجش عملکرد پژوهشی هستند. مهم‌ترین چیز این است که پژوهش‌های با کیفیت بالا انجام دهید و به دنبال انتشار یافته‌های خود در ژورنال‌های علمی معتبر باشید.