«📌 نحوه چاپ مقاله علمی پژوهشی رایگان؛ گامبهگام تا انتشار موفق»
🟢 بخش اول: آشنایی با مجلات علمی پژوهشی رایگان
📚 پیش از هر چیز باید بدانید که بسیاری از مجلات علمی پژوهشی معتبر، بهصورت رایگان مقالهها را دریافت و منتشر میکنند. برخلاف مجلات پولی یا سودجو، در این نوع نشریات، هزینهای بابت پذیرش یا انتشار مقاله دریافت نمیشود.
🔍 مجله علمی پژوهشی چیست؟
مقالات علمی پژوهشی در مجلاتی منتشر میشوند که از سوی نهادهای رسمی مانند:
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
حوزه علمیه
مجوز انتشار دارند.
این مجلات بیشتر توسط دانشگاهها یا مراکز پژوهشی منتشر میشوند و در پایگاههای داخلی مانند Magiran، SID، ISC و civilica نمایه میشوند.
✅ ویژگیهای مجلات علمی پژوهشی رایگان:
چاپ مقاله بدون دریافت هزینه
داوری علمی واقعی (بین ۱ تا ۳ ماه)
اعتبار در مصاحبه دکتری، ارتقاء هیئتعلمی و دفاع پایاننامه
ارائه گواهی چاپ رسمی از سوی مجله
استفاده از سامانههای رسمی مانند سامانه نشریات علمی ایران
📌 نتیجه: با انتخاب درست، میتوان مقالهای معتبر، بدون پرداخت هزینه و با فرآیند علمی واقعی چاپ کرد.
🟡 بخش دوم: مراحل چاپ مقاله علمی پژوهشی رایگان
در این بخش، مراحل کامل ارسال و چاپ مقاله علمی پژوهشی رایگان را بهصورت گامبهگام شرح میدهیم:
1️⃣ نگارش مقاله بر اساس ساختار استاندارد
مقاله علمی پژوهشی باید بر پایه یک پژوهش اصیل باشد. ساختار استاندارد معمولاً شامل بخشهای زیر است:
عنوان مقاله (جذاب و علمی)
چکیده (بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ کلمه)
کلیدواژهها
مقدمه
بیان مسئله
پیشینه پژوهش
روش تحقیق
یافتهها
بحث و نتیجهگیری
منابع (استاندارد APA یا ونکوور)
🔔 نکته: بسیاری از مجلات داخلی به زبان فارسی نوشته میشوند ولی ممکن است چکیده انگلیسی نیز بخواهند.
2️⃣ انتخاب مجله مناسب و رایگان
📚 برای پیدا کردن مجله مناسب:
وارد سایت www.magiran.com یا www.sid.ir شوید
موضوع خود را جستوجو کرده و مجلات مرتبط را بررسی کنید
سپس وارد سایت مجله شوید و «راهنمای نویسندگان» را مطالعه کنید
🔍 در این مرحله به نکات زیر دقت کنید:
مجله علمی پژوهشی باشد (نه ترویجی یا تخصصی دیگر)
از شما هزینه پذیرش یا چاپ نخواهد
فرآیند داوری شفاف داشته باشد
دارای شماره ISSN و دوره انتشار مشخص باشد
3️⃣ آمادهسازی فایلهای مورد نیاز برای ارسال
📁 پیش از ارسال مقاله باید این فایلها را آماده کنید:
فایل مقاله (طبق فرمت مجله، معمولاً Word)
فایل چکیده انگلیسی
فرم تعهدنامه نویسنده
فایل جداگانه مشخصات نویسندگان
گاهی فرم مشابهتیابی (Anti-plagiarism) نیز خواسته میشود
4️⃣ ارسال مقاله از طریق سامانه نشریه
اکثر مجلات از سامانه نشریات علمی وزارت علوم (نشریات.ac.ir) یا سامانه اختصاصی خود استفاده میکنند. مراحل ارسال شامل:
ثبتنام در سایت
بارگذاری فایلها
انتخاب نویسنده مسئول
تأیید نهایی مقاله و دریافت کد رهگیری
5️⃣ داوری و بازبینی مقاله
🕒 داوری معمولاً بین ۴ تا ۱۲ هفته طول میکشد. پس از آن ممکن است مقاله:
پذیرفته شود (Accept)
نیاز به اصلاح جزئی یا کلی داشته باشد (Minor/Major Revision)
رد شود (Reject)
📝 در صورت نیاز به اصلاحات، با دقت به داوریها پاسخ دهید و نسخه جدید را ارسال کنید.
6️⃣ چاپ نهایی مقاله
پس از تأیید نهایی و اعلام پذیرش، مقاله شما در نوبت چاپ قرار میگیرد و در نسخه الکترونیکی یا چاپی مجله منتشر میشود. معمولاً گواهی رسمی نیز قابل دریافت است.
🔴 بخش سوم: نکات مهم برای افزایش احتمال پذیرش در مجلات رایگان
✅ در این بخش چند توصیه حرفهای برای موفقیت در چاپ مقاله علمی پژوهشی رایگان ارائه میکنیم:
✍️ ۱. موضوع مقاله کاربردی و بهروز باشد
مقالات تکراری یا موضوعات کلیشده معمولاً رد میشوند. سعی کنید روی یک مسئله واقعی تمرکز کنید.
🧠 ۲. از منابع معتبر و جدید استفاده کنید
حداقل نیمی از منابع باید از مقالات ژورنالی ۵ سال اخیر باشند. از منابع نامعتبر یا سایتهای غیرعلمی استفاده نکنید.
📐 ۳. فرمت مجله را دقیق رعایت کنید
اگر مقاله شما از نظر نگارشی، فرمت، منابع، فونت و سایر نکات با «راهنمای نویسندگان» مطابقت نداشته باشد، ممکن است حتی وارد داوری هم نشود.
📬 ۴. کاورلتر حرفهای بنویسید
برخی مجلات فرم یا نامه پوششی (Cover Letter) میخواهند. در این نامه:
هدف مقاله
نوآوری آن
دلایل تناسب با مجله
را بهاختصار بنویسید.
🛡 ۵. از ارسال به مجلات جعلی یا ترویجی پرهیز کنید
در ظاهر ممکن است برخی مجلات «رایگان» باشند، اما فاقد ارزش علمی یا حتی جعلیاند. فقط به مجلات دارای مجوز از وزارت علوم یا بهداشت اعتماد کنید.
🏁 جمعبندی نهایی:
چاپ مقاله علمی پژوهشی رایگان، نهتنها ممکن است، بلکه با انتخاب درست مجله، نگارش علمی و پایبندی به استانداردها، کاملاً در دسترس است.
🎯 در این مسیر، نیازی به هزینههای سنگین، خدمات نامعتبر یا مجلات مشکوک نیست. کافی است:
مقالهای علمی و مستند داشته باشید
فرمتها را رعایت کنید
صبورانه و دقیق مراحل را طی کنید
📌 پژوهش باارزش شما، شایسته انتشار در مجلات واقعی و رایگان است، نه در دام سودجویان یا مسیرهای کوتاه و پرریسک.
📚 فهرست ۱۰ مجله علمی پژوهشی رایگان و معتبر ایرانی
1. مجله پژوهشهای تربیتی و روانشناسی دانشگاه خوارزمی
رشته: روانشناسی، علوم تربیتی
پایگاه: ISC، SID
هزینه چاپ: رایگان
سایت: journal.khu.ac.ir
2. نشریه علمی پژوهشی اقتصاد و توسعه کشاورزی
وابسته به: دانشگاه تهران
نمایه در: ISC
زبان مقاله: فارسی + چکیده انگلیسی
هزینه: ندارد
سایت: jad.ut.ac.ir
3. مجله تحقیقات مهندسی عمران ایران
رشته: مهندسی عمران
نمایه: ISC
دسترسی آزاد: بله
هزینه چاپ: رایگان
سایت: civilica.com/jr-ieej
4. مجله پژوهشهای حقوق عمومی دانشگاه تهران
رشته: حقوق
سطح: علمی پژوهشی
هزینه پذیرش و چاپ: رایگان
نمایه در: Magiran، ISC
سایت: jplr.ut.ac.ir
5. فصلنامه فناوری و مهندسی زیست پزشکی
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
رشته: مهندسی پزشکی
نمایه شده در: ISC
وضعیت: بدون هزینه چاپ
سایت: jbme.aut.ac.ir
6. مجله تحقیقات معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت
موضوع: معماری، برنامهریزی شهری
زبان: فارسی
بدون هزینه چاپ
پایگاه نمایه: Magiran
سایت: urbstudies.iust.ac.ir
7. نشریه پژوهشهای مدیریتی در ایران
ناشر: دانشگاه فردوسی مشهد
رشته: مدیریت، کسبوکار
ISC و SID
چاپ رایگان و بدون هزینه
سایت: jmri.um.ac.ir
8. مجله علمی پژوهشی زیستشناسی کاربردی
دانشگاه شهید چمران اهواز
رشته: زیستشناسی
نمایه شده در ISC
بدون APC (هزینه پردازش مقاله)
سایت: jas.scu.ac.ir
9. نشریه مهندسی برق و فناوری اطلاعات
دانشگاه صنعتی شریف
حوزه: مهندسی برق، کامپیوتر
مجوز وزارت علوم
دسترسی آزاد و رایگان
سایت: jeeit.sharif.edu
10. فصلنامه پژوهش در برنامهریزی درسی
وابسته به: دانشگاه علامه طباطبایی
زمینه: علوم تربیتی، آموزش
چاپ رایگان
نمایه شده در SID
سایت: jcr.atu.ac.ir
🧾 بخش اول: مفاهیم اولیه چاپ رایگان مقاله علمی پژوهشی
1. آیا واقعاً میتوان مقاله علمی پژوهشی را بدون پرداخت هزینه چاپ کرد؟
✅ بله. بسیاری از مجلات علمی پژوهشی، بهویژه مجلات دانشگاهی داخلی یا بینالمللی غیرانتفاعی، هزینهای برای چاپ مقاله دریافت نمیکنند. مهم این است که مجله معتبری انتخاب کنید که سیاست “No APC” یا “Free Submission” داشته باشد.
2. چاپ رایگان مقاله به معنای بیاعتباری آن نیست؟
❌ خیر. رایگان بودن فرآیند چاپ لزوماً به معنای بیاعتباری مجله نیست. بسیاری از مجلات معتبر دانشگاهی یا دولتی، از منابع مالی خود یا دانشگاه پشتیبان استفاده میکنند و بابت انتشار مقاله، از نویسنده هزینهای دریافت نمیکنند.
3. چه تفاوتی بین مجلات رایگان و پولی وجود دارد؟
✅ تفاوت اصلی در مدل اقتصادی مجله است:
مجلات رایگان: هزینه چاپ را از نهاد علمی، اسپانسر یا دانشگاه تأمین میکنند
مجلات پولی (Open Access): برای جبران هزینهها از نویسنده پول میگیرند (Article Processing Charge – APC)
📌 نکته: رایگان بودن یا نبودن ملاک اعتبار نیست؛ معیار، کیفیت داوری و نمایهسازی علمی است.
4. آیا همه مجلات علمی پژوهشی داخلی رایگان هستند؟
✅ در ایران، اکثر مجلات علمی پژوهشی وابسته به دانشگاهها، وزارت علوم یا علوم پزشکی بدون دریافت هزینه مقاله را چاپ میکنند یا فقط در مراحل پایانی (مانند ویراستاری یا DOI) هزینه اندکی دریافت میکنند.
5. کدام پایگاهها مجلات علمی پژوهشی رایگان را معرفی میکنند؟
✅ چند پایگاه معتبر برای جستوجوی این نوع مجلات عبارتاند از:
ISC (پایگاه استنادی علوم جهان اسلام) برای مجلات ایرانی
DOAJ (Directory of Open Access Journals) برای مجلات بینالمللی
Scopus Preview برای بررسی هزینه چاپ
سایت رسمی دانشگاهها و مجلات دانشگاهی
بخش دوم: روشهای جستوجو، انتخاب و ارسال مقاله به مجلات علمی پژوهشی رایگان
6. چگونه مجلات علمی پژوهشی رایگان را پیدا کنیم؟
✅ چند روش مؤثر:
جستوجو در پایگاه DOAJ و فیلتر گزینه «No APCs»
استفاده از لیست مجلات نمایهشده رایگان در پایگاه ISC
مراجعه به وبسایت دانشگاهها و دانشکدهها برای مشاهده مجلات وابسته
جستوجوی عبارتهایی مانند:
🔍 “No article processing charges”
🔍 “Free submission journal”
🔍 “Open access journal without APC”
در کنار کلیدواژه حوزه تخصصیتان در موتور جستوجو
7. آیا مجلات رایگان هم داوری علمی دارند؟
✅ بله. اگر مجلهای معتبر باشد، وجود فرآیند داوری علمی الزامی است؛ حتی اگر هزینهای دریافت نکند. بنابراین در ارسال مقاله به مجلات رایگان هم باید مقالهای با کیفیت علمی بالا و ساختار مناسب ارسال کنید.
8. چه نکاتی را در انتخاب مجله رایگان باید در نظر گرفت؟
📌 بررسی موارد زیر بسیار ضروری است:
نمایهسازی معتبر: Scopus، ISC، DOAJ، PubMed، Web of Science
مشخص بودن اعضای هیئت تحریریه
وضوح اطلاعات تماس و شناسنامه مجله
داشتن شماره ISSN معتبر
انتشار منظم و زمانبندی مشخص (مثلاً فصلنامه، دوفصلنامه)
9. چگونه مقاله را برای چاپ رایگان ارسال کنیم؟
✅ مراحل ارسال مشابه مجلات دیگر است:
ورود به وبسایت رسمی مجله
مطالعه دقیق راهنمای نویسندگان (Author Guidelines)
آمادهسازی مقاله طبق فرمت اعلامشده
ثبتنام در سامانه سابمیت آنلاین یا ارسال از طریق ایمیل مجله
بارگذاری فایلها (مقاله، نامه همراه، جداول و…)
دریافت کد پیگیری و انتظار برای داوری
10. مدتزمان داوری و پذیرش در مجلات علمی پژوهشی رایگان چقدر است؟
🕒 معمولاً بین ۱ تا ۶ ماه
برخی مجلات دانشگاهی زمانبندی مشخص دارند (مثلاً انتشار در هر فصل)، و زمان داوری نیز بسته به تخصصی بودن مقاله، بین ۲ تا ۴ ماه متغیر است. پیگیری محترمانه پس از ۶ هفته از ارسال اولیه مجاز است.
بخش سوم: مزایا، محدودیتها و توصیههای کاربردی برای چاپ رایگان مقاله علمی پژوهشی
11. مزایای چاپ مقاله در مجلات علمی پژوهشی رایگان چیست؟
✅ مهمترین مزایا عبارتاند از:
عدم نیاز به پرداخت هزینه (APC) حتی برای دانشجویان و پژوهشگران مستقل
دسترسی آسانتر برای پژوهشگران با بودجه محدود
فرصت چاپ در مجلات وابسته به نهادهای معتبر (مثل دانشگاهها و انجمنهای علمی)
مناسب برای ارتقا شغلی، دفاع پایاننامه یا اپلای تحصیلی
12. آیا چاپ رایگان به معنای سرعت پایین یا کیفیت پایینتر است؟
❌ لزوماً نه.
برخی مجلات رایگان نیز داوری حرفهای، سردبیر متخصص و برنامه انتشار منظم دارند.
البته در برخی موارد، ممکن است زمان داوری کمی طولانیتر از مجلات پولی باشد.
📌 راهکار: فقط به دنبال رایگان بودن نباشید؛ حتماً اعتبار و نمایهسازی مجله را بررسی کنید.
13. آیا میتوان همزمان به چند مجله رایگان مقاله ارسال کرد؟
❌ خیر.
ارسال همزمان مقاله به چند مجله (چه رایگان چه پولی) خلاف اصول اخلاق پژوهش است و در صورت کشف، ممکن است باعث ریجکت دائمی مقاله و درج در لیست متخلفان علمی شود.
14. اشتباهات رایج در ارسال مقاله به مجلات رایگان چیست؟
⛔ برخی اشتباهات که باید پرهیز کنید:
انتخاب مجلهای که در حوزه تخصصی مقاله شما نیست
ارسال مقاله با ساختار یا فرمت ناهماهنگ با راهنمای مجله
استفاده از ترجمه ضعیف یا بدون ویرایش زبانی
بیتوجهی به درخواستهای مجله برای اصلاحات اولیه
15. راهکارهای افزایش شانس پذیرش مقاله در مجلات رایگان چیست؟
✅ توصیههای کلیدی:
مقاله را از ابتدا طبق استانداردهای مجلات علمی پژوهشی بنویسید
ساختار حرفهای (مقدمه، پیشینه، روش، نتایج، بحث، نتیجهگیری) را رعایت کنید
از منابع جدید (۵ سال اخیر) و ارجاعدهی صحیح استفاده کنید
چکیده فارسی و انگلیسی جذاب و دقیق بنویسید
در نگارش عنوان مقاله، از کلیدواژههای علمی مهم استفاده کنید
پیش از ارسال نهایی، مقاله را یکبار با نگاه داور بخوانید
📌 جمعبندی نهایی:
چاپ مقاله در مجلات علمی پژوهشی رایگان نهتنها ممکن است، بلکه در بسیاری موارد پیشنهاد میشود؛ بهویژه برای پژوهشگران جوان، دانشجویان، و کسانی که دنبال راهی اصولی و کمهزینه برای انتشار پژوهش خود هستند. انتخاب آگاهانه، نگارش حرفهای، و پیروی از دستورالعملهای مجله، کلید موفقیت شما خواهد بود.
