یکی از رایج‌ترین سوالاتی که همواره دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی می‌پرسند این است که چگونه موضوع مناسب برای پایان نامه و رساله دکتری خود پیدا کنیم.
انتخاب موضوع پایان نامه کاری آسان نیست و اغلب دانشجویان از آن با عنوان کابوس انتخاب عنوان پایان‌نامه یاد می‌کنند.
برای انتخاب موضوع رساله دکتری باید فاکتورهایی را در نظر بگیرید. در ادامه این فاکتورها را بیان می‌کنیم.
چگونگی انتخاب موضوع رساله دکتری
توجه کنید که تنها داشتن یک ایده خوب برای نوشتن پایان نامه کافی نیست.
علاوه بر ایده، نحوه روش تحقیق شما، همچنین دسترسی شما به منابع مختلف علمی و آزمایشگاهی، سطح علمی شما و مدت‌زمانی که شما به پژوهش اختصاص داده‌اید، از جمله فاکتورهای مهمی هستند که به طور مستقیم روی کیفیت پایان نامه شما تاثیرگذار هستند.
این عوامل از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به همین دلیل موضوع یک پایان نامه ممکن است برای یک دانشجو مناسب باشد و بتواند یک پایان نامه جامع و کامل در مورد آن موضوع بنویسد ولی همان موضوع برای فرد دیگری مناسب نبوده و آن دانشجو نتواند رساله‌ای موفق بنویسد. این فاکتورها عبارتند از:
1. نو و جدید بودن موضوع رساله دکتری
نباید موضوع تکراری برای نگارش پایان نامه انتخاب شود. برای این که چک کنید که آیا موضوع انتخاب شما تکراری است یا نه، به سایت ایرانداک مراجعه کنید. برای آشنایی با نحوه ثبت موضوع پایان نامه و بررسی تکراری نبودن آن مطالب بیان شده در صفحات زیر را با دقت مطالعه کنید.
تکراری نبودن موضوع پایان نامه در ایران داک
شما می‌توانید از ایده‌هایی که نویسندگان مختلف در پایان نامه و مقاله‌های خود تحت عنوان “پیشنهادات آتی” بیان کرده‌اند به عنوان موضوع پایان نامه خود استفاده کنید.
2. استاد راهنما
هنگامی که موضوع خود را انتخاب می‌کنید حتماً به علاقه و فیلد کاری استاد راهنمای خود نیز توجه کنید.
اگر استاد راهنمای شما اساساً با موضوع انتخابی‌تان مخالف باشد، باید موضوع دیگری را انتخاب کنید یا استاد راهنمای خود را تغییر دهید.
3. داوران جلسه دفاع
هنگامی که راجع به موضوع رساله خود تصمیم می‌گیرید، توجه کنید که شما قرار است از پایان نامه خود در حضور اساتید و داوران دفاع کنید. در نهایت قرار است داوران پایان نامه و اساتید، موضوع و محتوای پایان نامه شما را آنالیز کنند، در جلسه دفاع از شما سوال بپرسند و به کار تحقیقی شما نمره دهند.
بنابراین موضوع پایان نامه باید طوری انتخاب شود که از نظر داوران پایان نامه نیز مورد توجه باشد. تقریباً این به زمان‌بندی و توانایی شما برای توجیه تحقیقات و موضوع پیشنهادی شما بستگی دارد؛ زیرا همواره فناوری‌های و نظریه‌های مختلف جدید مطرح شده و تکنیک‌ها و نظریه‌های قدیمی منسوخ می‌شوند.
4. زمان و منابع
هنگامی که چندین ایده برای پایان نامه دارید، موضوعی را انتخاب کنید که قابل بررسی بوده و منابع کافی برای بررسی آن در دسترس باشد. همچنین در انتخاب موضوع به زمان خود توجه کنید. موضوعی را که انتخاب می‌کنید آن‌قدر وسیع و گسترده نباشد تا بتوانید در مدت زمانی که دارید پایان نامه خود را تکمیل کنید.
5. علاقه دانشجو
یک دانشجوی دکتری برای نگارش پایان نامه خود حداقل 5 سال زمان صرف مطالعه مقالات و پژوهش‌های مختلف از سایت‌های معتبر علمی خواهد کرد.
بنابراین موضوعی را انتخاب کنید که به آن علاقه دارید تا در طول نگارش پایان نامه خود دلسرد نشوید.
همچنین انتخاب موضوع رساله، تعیین کننده فیلد کاری شما بعد از فارغ‌التحصیلی و در بازار کار است. بنابراین شما به عنوان دانشجوی دکتری، انتخابی سرنوشت‌ساز دارید.
6. استخراج مقاله و کتاب از پایان نامه
توجه کنید که یک دانشجوی دکترا برای این که بتواند مجوز دفاع از پایان نامه را از دانشگاه اخذ کند، چند مقاله در ژورنال‌های معتبر داخلی و خارجی چاپ کند. (برای دانشگاه‌های مختلف تعداد مقالات و نوع ژورنال متفاوت است)
بنابراین موضوعی را که برای پایان نامه انتخاب می‌کنید باید این پتانسیل را داشته باشد که بعد از نگارش بتوانید از آن مقاله استخراج کنید.
در صفحه “استخراج مقاله از پایان نامه” در مورد نگارش مقاله از پایان نامه توضیح داده شده است.
