نحوه نوشتن پیشینه تحقیق در پایان نامه ها: راهنمای گام به گام
پیشینه تحقیق، بخش جدایی‌ناپذیر هر پایان‌نامه، دروازه‌ای به دنیای دانش مرتبط با موضوع پژوهش شماست. در این بخش، با مروری جامع بر تحقیقات پیشین، به خواننده نشان می‌دهید که به عنوان یک پژوهشگر دقیق، اشراف کاملی بر حوزه مطالعاتی خود دارید و کارتان تکراری از یافته‌های قبلی نیست.
نوشتن پیشینه تحقیق قوی، مهارتی ارزشمند است که نه تنها در دوران تحصیل، بلکه در دنیای حرفه‌ای نیز به شما یاری خواهد رساند. در این مقاله، گام به گام به چگونگی نگارش این بخش مهم از پایان‌نامه می‌پردازیم.
گام اول: گردآوری منابع
پیش از شروع نوشتن، باید منابع مرتبط با موضوع تحقیق خود را جمع‌آوری کنید. این منابع می‌توانند شامل مقالات علمی، کتاب‌ها، گزارش‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و حتی وب‌سایت‌های معتبر باشند. برای یافتن منابع می‌توانید از پایگاه‌های اطلاعاتی مانند Google Scholar، SID، IranDoc و Magiran استفاده کنید.
گام دوم: دسته‌بندی منابع
پس از جمع‌آوری منابع، آنها را بر اساس موضوع، روش تحقیق، یافته‌ها و اعتبار دسته‌بندی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا در هنگام نوشتن، به طور منظم و منطقی به سراغ منابع بروید.
گام سوم: تعیین ساختار
پیشینه تحقیق را می‌توان به روش‌های مختلفی ساختاربندی کرد. یکی از ساختارهای رایج، شامل بخش‌های زیر است:
- مقدمه: در این بخش، موضوع تحقیق را به طور خلاصه معرفی کرده و اهمیت آن را بیان می‌کنید.
- مروری بر ادبیات: در این بخش، به مرور تحقیقات پیشین مرتبط با موضوع می‌پردازید.
- خلاصه‌ای از یافته‌ها: در این بخش، یافته‌های کلیدی تحقیقات پیشین را به طور خلاصه ارائه می‌کنید.
- بحث: در این بخش، یافته‌های تحقیقات پیشین را تجزیه و تحلیل کرده و به نقاط قوت و ضعف آنها اشاره می‌کنید.
- نتیجه‌گیری: در این بخش، خلاصه‌ای از یافته‌های کلیدی بخش پیشینه تحقیق را ارائه کرده و به اهمیت آنها در ارتباط با پژوهش خود اشاره می‌کنید.
گام چهارم: نگارش
هنگام نگارش پیشینه تحقیق، به نکات زیر توجه کنید:
- از زبانی واضح و علمی استفاده کنید.
- از اصطلاحات تخصصی به طور دقیق و صحیح استفاده کنید.
- به منابع به طور کامل و دقیق استناد دهید.
- از جملات و پاراگراف‌های کوتاه و روان استفاده کنید.
- از ارجاع به منابع به صورت درون متنی استفاده کنید.
- از نمودارها و جداول برای ارائه اطلاعات به طور بصری استفاده کنید.
گام پنجم: ویرایش
پس از نوشتن پیشینه تحقیق، حتماً آن را به دقت ویرایش کنید. ویرایش شامل بررسی موارد زیر است:
- grammatical errors
- spelling errors
- punctuation errors
- clarity and conciseness
- consistency of style and format
نکات تکمیلی:
- در هنگام نوشتن پیشینه تحقیق، به خاطر داشته باشید که هدف شما متقاعد کردن خواننده به اهمیت و نوآوری پژوهش خود است.
- از به کار بردن نظرات و باورهای شخصی خودداری کنید.
- بر روی یافته‌های مرتبط با موضوع تحقیق خود تمرکز کنید.
- از منابع معتبر و به روز استفاده کنید.
- در صورت نیاز، از مشاوره استاد راهنما یا سایر متخصصان مربوطه استفاده کنید.
با صرف وقت و تلاش کافی، می‌توانید پیشینه‌ای تحقیق قوی بنویسید که به غنای پایان‌نامه شما می‌افزاید و شانس موفقیت شما را در دفاع از آن افزایش می‌دهد.
منظور از پیشینه تحقیق بررسی مقاله‌ها، پایان نامه‌ها و پژوهش‌های تحقیقاتی است که در حوزه کاری مرتبط با موضوع پایان نامه شما نوشته شده است.
هنگامی که پیشینه تحقیق خود را می‌نویسید، مقاله‌ها، پایان نامه‌ها و پژوهش‌های تحقیقاتی جدید انجام شده در حیطه موضوعتان را مطالعه کرده، مهم‌ترین نتایج آن تحقیقات را به طور خلاصه یادداشت کرده و به طور انتقادی آن نتایج را تحلیل کنید.
هدف از نوشتن پیشینه تحقیق
هدف از نوشتن پیشینه تحقیق، که بخش مهمی از فصل دوم پایان نامه است، بیان تاریخچه و نتایج پژوهش‌های قبلی به طور خلاصه است. در این بخش ناسازگاری‌ها، شکاف‌ها و تناقض‌ها در تحقیقات قبلی معرفی شده، روش‌ها و رویکردهای دیگر محققان مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد.
ضرورت نوشتن پیشینه تحقیق در پایان نامه
بررسی پیشینه تحقیق (Literature review) به معنی انجام یک تحقیق جدید بر پایه دانش و ایده‌های موجود است. در واقع شما از آنجایی که دیگران قبلاً به آنجا رفته‌اند، پژوهش را ادامه می‌دهید.
با نوشتن پیشینه تحقیق این امکان برای خواننده فراهم آورده می‌شود تا به طور یکجا و خلاصه به تحقیقات جدید، مهم و معتبر در حوزه کاری پایان نامه دسترسی داشته باشد.
این بخش از پایان نامه تضمین می‌کند که شما کار و پژوهشی را که قبلاً انجام شده را کپی نکرده و موضوع پایان نامه شما جدید است.
با نگارش پیشینه تحقیق، شما می‌توانید با افرادی که در حوزه کاری شما فعالیت می‌کنند، آشنا شده و با آنها ارتباط برقرار کنید. همچنین اگر شما سوالی در ارتباط با موضوع مقاله و پایان نامه داشتید، می‌توانید از طریق ایمیل از آنان بپرسید.
در واقع با نوشتن پیشینه تحقیق نشان می‌دهید که شما منابع مهم در ارتباط با موضوع خود را شناسایی و مطالعه کرده‌اید.
چگونه پیشینه تحقیق پایان نامه را بنویسیم؟
- برای شروع، نخست کلمات کلیدی پایان نامه خود را در اینترنت و پایگاه داده‌های معتبر جستجو کرده و جدیدترین پایان نامه‌ها و مقالات مرتبط را مطالعه کنید.
لینک‌های مفید دیگر را نیز بخوانید:
- موضوع خود را محدودتر کرده و مقالات مرتبط را مطالعه کنید.
- مقالات دانلود شده را به طور کامل بخوانید و آنها را ارزیابی کنید.
در مطالعه تحقیقات جدید موارد زیر را بررسی کنید:
- شکاف موجود در دانش جدید را تعیین کرده و بررسی کنید که چه مواردی در پژوهش‌های قبلی نادیده گرفته شده است.
- تعیین کنید که بیشتر محققان در پژوهش‌های خود چه فرضیه‌هایی را در نظر گرفته‌اند؟
- مشخص کنید که مقالات و پایان نامه‌های دیگر از چه روش‌هایی استفاده کرده‌اند؟ چه موضوعات و موادی مورد آزمایش قرار گرفته؟
- به تئوری‌ها، نتایج و روش‌های متناقض توجه کنید.
توجه داشته باشید که رفرنس، مراجع و پیشینه تحقیق بیان شده در مقالات جدید بسیار کمک‌کننده خواهد بود. همچنین از بررسی و مطالعه مجدد موارد و موضوعاتی که در تحقیقات پیشین بررسی شده، اجتناب کنید. تحقیق درباره چیزی که قبلاً بررسی شده، اتلاف وقت است و مجوز چاپ برای تحقیقات تکراری داده نمی‌شود.
پرسش و پاسخ درباره عبارت “نحوه نوشتن پیشینه تحقیق در پایان نامه‌ها”
1. پیشینه تحقیق چیست و چه نقشی در پایان‌نامه دارد؟
پیشینه تحقیق بخش مهمی از پایان‌نامه است که در آن به بررسی و تحلیل مطالعات و تحقیقات قبلی در زمینه موضوع تحقیق پرداخته می‌شود. هدف از نوشتن پیشینه تحقیق این است که خواننده با وضعیت موجود در حوزه تحقیقاتی آشنا شود و بداند که چه مطالعاتی پیش از این انجام شده است. این بخش کمک می‌کند تا شکاف‌ها و نیازهای تحقیقاتی شناسایی شده و زمینه‌ای برای انجام تحقیق جدید فراهم شود.
2. چه اطلاعاتی باید در پیشینه تحقیق گنجانده شود؟
در پیشینه تحقیق باید اطلاعات زیر گنجانده شود:
- تحقیقات و مقالات پیشین: بررسی مهم‌ترین و مرتبط‌ترین مقالات، کتاب‌ها، و تحقیقاتی که در زمینه موضوع شما منتشر شده‌اند.
- نتایج تحقیقات قبلی: نتایج و یافته‌های تحقیقات مشابه باید ذکر شود تا نقاط قوت و ضعف آنها را مشخص کنید.
- شکاف‌های تحقیقاتی: توضیح دهید که در تحقیقات پیشین چه مسائلی نادیده گرفته شده یا به‌طور ناقص بررسی شده‌اند.
- مبانی نظری: در صورت نیاز، باید مفاهیم و نظریه‌های مرتبط با موضوع تحقیق را توضیح دهید.
3. چگونه می‌توان پیشینه تحقیق را ساختارمند نوشت؟
برای نوشتن پیشینه تحقیق به‌صورت ساختارمند، مراحل زیر پیشنهاد می‌شود:
- مرور ادبیات: ابتدا منابع و مقالات معتبر و مرتبط را جمع‌آوری کرده و مطالعه کنید.
- تقسیم‌بندی: پیشینه تحقیق را به بخش‌های مختلف تقسیم کنید. می‌توانید بر اساس موضوع، روش تحقیق، یا نتایج تقسیم‌بندی کنید.
- ارائه نقد و بررسی: در هر بخش، علاوه بر بیان یافته‌ها، نقد و بررسی خود را از تحقیقات قبلی ارائه دهید.
- پیوند با تحقیق شما: در نهایت، باید پیشینه تحقیق را با تحقیق خود پیوند داده و توضیح دهید که چگونه تحقیق شما به‌عنوان یک گام جدید در این زمینه مطرح است.
4. آیا پیشینه تحقیق باید تمامی منابع مرتبط را پوشش دهد؟
در پیشینه تحقیق، نیازی نیست که تمامی منابع موجود در زمینه تحقیق را ذکر کنید، بلکه باید منابع کلیدی، معتبر، و مرتبط با تحقیق خود را انتخاب و بررسی کنید. انتخاب منابع باید بر اساس اهمیت، تاثیرگذاری و ارتباط مستقیم آنها با موضوع تحقیق شما باشد.
5. آیا پیشینه تحقیق باید شامل منابع خارجی باشد؟
بله، در صورتی که منابع خارجی (مقالات، کتاب‌ها، و تحقیقات بین‌المللی) در زمینه تحقیق شما وجود داشته باشند که به‌طور مستقیم مرتبط با موضوع شما هستند، باید آنها را نیز در پیشینه تحقیق ذکر کنید. این کار به‌ویژه برای تحقیقات علمی مهم است که به جنبه‌های جهانی موضوع توجه دارند.
6. چگونه می‌توان ارتباط پیشینه تحقیق را با سوالات تحقیق برقرار کرد؟
برای برقراری ارتباط میان پیشینه تحقیق و سوالات تحقیق، باید از نتایج و یافته‌های مطالعات قبلی به‌عنوان مبنای توسعه سوالات تحقیق خود استفاده کنید. به‌عنوان مثال، می‌توانید نشان دهید که در تحقیقات پیشین چگونه سوالات مشابه مطرح شده‌اند و چگونه تحقیق شما به‌دنبال پاسخ به سوالات جدید یا تکمیل سوالات قبلی است.
7. آیا پیشینه تحقیق باید شامل جداول و نمودارها باشد؟
در پیشینه تحقیق معمولاً از جداول و نمودارها برای نمایش نتایج تحقیقات قبلی استفاده نمی‌شود، مگر در موارد خاص که نیاز به مقایسه و تحلیل کمی داده‌ها باشد. در این صورت، جداول و نمودارها می‌توانند به‌عنوان ابزاری مفید برای ارائه اطلاعات به‌صورت خلاصه و شفاف به کار روند.
8. چه منابعی برای نوشتن پیشینه تحقیق باید استفاده کرد؟
برای نوشتن پیشینه تحقیق باید از منابع علمی و معتبر استفاده کنید. این منابع می‌توانند شامل مقالات علمی، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌های پیشین، گزارش‌های تحقیقاتی، و منابع آنلاین معتبر مانند پایگاه‌های داده‌های علمی (مثل Google Scholar، Scopus، Web of Science) باشند.
9. چگونه از پیشینه تحقیق در پیشبرد تحقیق خود استفاده کنیم؟
پیشینه تحقیق به‌عنوان مبنای علمی تحقیق شما عمل می‌کند. با استفاده از نتایج تحقیقات قبلی، می‌توانید شکاف‌ها و مسائل ناتمام را شناسایی کرده و سوالات تحقیق جدیدی مطرح کنید. همچنین، می‌توانید روش‌ها و رویکردهایی را که در تحقیق قبلی استفاده شده‌اند، بررسی کرده و در صورت لزوم از آنها در تحقیق خود بهره‌برداری کنید.
10. آیا پیشینه تحقیق باید به‌طور انتقادی نوشته شود؟
بله، پیشینه تحقیق باید به‌صورت انتقادی نوشته شود. شما نباید تنها نتایج تحقیقات قبلی را بیان کنید، بلکه باید آنها را نقد کرده و ضعف‌ها، محدودیت‌ها و نکات مبهم هر تحقیق را بررسی کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا نشان دهید تحقیق شما چه نوآوری و مزیتی نسبت به کارهای قبلی دارد.
11. آیا پیشینه تحقیق باید شامل نتایج دقیق تحقیقات قبلی باشد؟
بله، در پیشینه تحقیق باید نتایج دقیق و مستند تحقیقات قبلی آورده شود، به‌ویژه اگر این نتایج به‌طور مستقیم بر سوالات تحقیق شما مرتبط باشند. این نتایج باید به‌طور خلاصه و دقیق بیان شوند و در صورت نیاز به تحلیل و تفسیر آنها پرداخته شود.
12. آیا پیشینه تحقیق به‌طور کامل باید در فصل اول پایان‌نامه آورده شود؟
پیشینه تحقیق معمولاً در فصل دوم پایان‌نامه آورده می‌شود، که به بررسی تحقیقات قبلی در زمینه تحقیق پرداخته می‌شود. در فصل اول پایان‌نامه، معمولاً به معرفی موضوع، اهداف، سوالات تحقیق، و ضرورت انجام تحقیق پرداخته می‌شود.
نوشتن پیشینه تحقیق یکی از مراحل حیاتی در انجام پایان‌نامه است که می‌تواند تأثیر زیادی بر موفقیت تحقیق شما داشته باشد. با استفاده از منابع معتبر و روش‌های مناسب برای ساختاردهی، می‌توانید این بخش را به‌طور مؤثر و علمی بنویسید.
لینک‌های مفید دیگر را نیز بخوانید:
عالی