جلسه سیزدهم آموزش گرامر – ترتیب و توالی صفات
در این جلسه سیزدهم از آموزش گرامر، به بررسی ترتیب و توالی صفات در زبان فارسی میپردازیم. آشنایی با ترتیب و توالی صفات به شما کمک میکند تا جملههای صحیح و روان بنویسید یا صحبت کنید و معانی دقیقتری را به مخاطبان خود منتقل کنید.
قواعد کلی ترتیب و توالی صفات:
صفات وصفی: صفات وصفی معمولاً به ترتیب زیر بعد از اسم میآیند:
- صفات مربوط به اندازه و شکل: مانند بزرگ، کوچک، گرد، مثلثی
- صفات مربوط به رنگ: مانند قرمز، آبی، سفید، سیاه
- صفات مربوط به جنس و نوع: مانند فلزی، چوبی، پلاستیکی، چرمی
- صفات مربوط به زمان و مکان: مانند دیروز، امروز، فردا، اینجا، آنجا
- صفات مربوط به کیفیت و حالت: مانند زیبا، زشت، خوب، بد، قوی، ضعیف
صفات فاعلی، مفعولی، و نسبی: این صفات معمولاً قبل از اسم میآیند.
صفات شَماری، پرسشی، و تعجبی: این صفات میتوانند قبل یا بعد از اسم بیایند.
مثال:
- ترتیب صحیح: من یک کتاب بزرگ و قرمز و قدیمی دارم.
- ترتیب نادرست: من یک کتاب قرمز و قدیمی و بزرگ دارم.
نکات مهم:
- در مواردی که از چند صفت وصفی برای توصیف یک اسم استفاده میکنیم، میتوانیم ترتیب آنها را تا حدی تغییر دهیم، اما باید به معنای جمله توجه کنیم.
- صفات فاعلی، مفعولی، و نسبی معمولاً قبل از اسم میآیند و ترتیب آنها ثابت است.
- صفات شَماری، پرسشی، و تعجبی میتوانند قبل یا بعد از اسم بیایند، اما در حالت قبل از اسم، معمولاً برای تأکید به کار میروند.
کاربرد ترتیب و توالی صفات:
- ایجاد وضوح و دقت در معنای جمله
- تأکید بر یک صفت خاص
- ایجاد لحنی خاص در گفتار
مثال:
- وضوح و دقت: من یک کتاب فارسی قدیمی و نفیس دارم. (ترتیب صفات به وضوح نشان میدهد که کتاب قدیمی و نفیس است.)
- تأکید: من یک کتاب بسیار جالب خواندم. (قرار دادن صفت “بسیار” قبل از صفت “جالب” بر آن تأکید میکند.)
- لحن: چه کتاب جالب و خواندنیای! (ترتیب صفات لحنی تعجبی به جمله میدهد.)
در جلسات بعدی به بررسی ساختارهای مختلف جمله و انواع جمله از نظر بلاغت خواهیم پرداخت.
امیدواریم این جلسه برای شما مفید بوده باشد.
در جلسه سیزدهم آموزش گرامر به بحث راجع به ترتیب و توالی صفات، علائم نگارشی و وابسته اسم پرداخته خواهد شد. گاهی اوقات ممکن است بخواهید از چند صفت برای توصیف یک چیز استفاده کنید. اما برای به کار بردن چندین صفت در پشت سر هم باید از ترتیب خاصی پیروی کرد.
در ادامه بحث، راجع به تغییر نقش صفات صحبت میشود. در بعضی موارد امکان استفاده از صفات به عنوان فعل یا اسم و … وجود دارد.
هفته آینده، قیدها و کاربرد آنها مورد بررسی قرار خواهد گرفت.