تحلیل آماری پایان نامه: راهنمای جامع برای دانشجویان
تحلیل آماری یکی از مراحل مهم در انجام بسیاری از پایان نامه‌ها، به خصوص در رشته‌های علوم پایه، مهندسی و علوم اجتماعی است. هدف از تحلیل آماری، استخراج اطلاعات مفید از داده‌های جمع آوری شده و تفسیر این اطلاعات در قالب جدول‌ها، نمودارها و آزمونهای آماری است.
در این مقاله، به بررسی مراحل مختلف تحلیل آماری پایان نامه و معرفی ابزارها و نرم افزارهای مورد استفاده در این زمینه می‌پردازیم.
مراحل تحلیل آماری پایان نامه:
1. تعیین نوع داده:
اولین قدم در تحلیل آماری، تعیین نوع داده‌های جمع آوری شده است. داده‌ها می‌توانند به دو دسته کلی کمی و کیفی تقسیم شوند. داده‌های کمی داده‌هایی هستند که میتوان آنها را به صورت عددی اندازه گیری کرد، مانند سن، وزن، نمره امتحان و غیره. داده‌های کیفی داده‌هایی هستند که نمی‌توان آنها را به صورت عددی اندازه گیری کرد، مانند جنسیت، رشته تحصیلی، نظر مخاطب و غیره.
2. انتخاب روش‌های آماری مناسب:
روش‌های آماری مختلفی برای تجزیه و تحلیل داده‌ها وجود دارد. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع داده، اهداف تحقیق و فرضیه‌های مطرح شده دارد. برخی از رایج‌ترین روش‌های آماری عبارتند از:
- آزمونهای تی: این آزمون‌ها برای مقایسه میانگین دو گروه استفاده می‌شوند.
- آزمونهای ANOVA: این آزمون‌ها برای مقایسه میانگین بیش از دو گروه استفاده می‌شوند.
- آزمونهای ارتباطی: این آزمون‌ها برای بررسی ارتباط بین دو متغیر استفاده می‌شوند.
- رگرسیون خطی: این روش برای پیش‌بینی مقدار یک متغیر بر اساس مقدار یک یا چند متغیر دیگر استفاده می‌شود.
3. انجام محاسبات آماری:
انجام محاسبات آماری می‌تواند به صورت دستی یا با استفاده از نرم افزارهای آماری انجام شود. برخی از رایج‌ترین نرم افزارهای آماری عبارتند از:
- SPSS: این نرم افزار یکی از محبوب‌ترین نرم افزارهای آماری است که برای انجام انواع محاسبات آماری از ساده تا پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- R: این نرم افزار یک نرم افزار آماری متن باز است که قابلیت‌های بسیار گسترده‌ای را برای تجزیه و تحلیل داده‌ها ارائه می‌دهد.
- SAS: این نرم افزار یک نرم افزار آماری تجاری است که برای انجام محاسبات آماری پیچیده و تحلیل داده‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
4. تفسیر نتایج:
پس از انجام محاسبات آماری، باید نتایج به دست آمده تفسیر شوند. تفسیر نتایج باید به طور واضح و دقیق انجام شود و با اهداف تحقیق و فرضیه‌های مطرح شده منطبق باشد.
تحلیل آماری پایان نامه
هر پایاننامه یا تحقیق وپژوهشی فرایند های مخصوص به خودش را می طلبد در این میان با تحلیل آماری پایان نامه در برخی از رشته های علوم انسانی نظیر: جامعه شناسی، مدیریت، جمعیت شناسی، همچنین بعضی رشته ی مهندسی و علوم پایه و علوم پزشکی صرف جمع آوری و تدوین اطلاعات درباره ی یک موضوع پژوهشی کافی نیست بلکه برای حصول نتایج مورد نیاز، لازم است اطلاعات خام با روش های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یکی از این روش ها تحلیل آماری می باشد. بعد از گرد آوری اطلاعات اولین اقدام مهم برای تحلیل آماری این است که داده ها را باید بررسی و پردازش کنیم تا بتوانیم تحلیل آماری درستی آموزش انجام دهیم. برای پردازش و آماده سازی داده ها می توان اقدامات زیر را آموزش انجام دهیم:
1- داده ها را مرتب کنیم و آنها را طبق نظم و نظام خاصی تنظیم کنیم برای این کار، آموزش انجام این کارها ضروری است:ممکن است برخی اطلاعات جمع آوری شده اشتباه باشد مخصوصا اطلاعاتی که توسط خود شرکت کنندگان نوشته شده باشد. بنابراین باید آن گونه داده ها دوباره بررسی شده اشکالات مرتفع گردد. همه ی داده ها باید به شکل و قالب یکسان درآید تا امکان بررسی داشته باشد.
2- داده های بدست آمده را کد گذاری کنیم این کار برای استفاده از نرم افزارهای تحلیل آماری مورد نیاز است به این شکل که داده ها از قبل باید به شکی عددی تبدیل شود. اگر کار توسط چند نفر آموزش انجام می شود ابتدا لازم است از ثبات آن ها مطمئن شویم. روش های مختلفی برای ایجاد اعتماد و ثبات به کار می رود مانند آلفای کرون باخ.
3 – داده ها را سازمان دهی کنیم. براي استفاده ازنرم افزارها برای تحلیل آماري، ضروری است که داده ها به شکل مخصوصی وارد رایانه شوند تا تحلیل آماري مناسبی بر روي آنها آموزش انجام شود. به عنوان نمونه براي آموزش انجام آزمون T براي دو نمونه مستقل با نرم افزار SPSS براي مقایسه میانگین هاي دو گروه داده ها لازم است داده هاي دو گروه در یک ستون وارد شوند. اما براي آموزش انجام همان آزمون براي دو نمونه وابسته برخلاف آن باید داده ها را در دو ستون جداگانه وارد شوند.
نرم افزارهای تحلیل آماری SPSS
واژه ی “اس پی اس اس” (سر واژه های این کلمات است: ” Statistical package for social science ” به معنی “بسته ی آماری برای علوم اجتماعی” این نرم افزار یکی از قدرتمند ترین نرم افزار های تحلیل آماری به ویژه در علوم انسانی می باشد. از این نرم افزار در رشته های مختلف استفاده می کنند ازجمله بازار سرمایه، بخش پزشکی وسلامت، نقشه برداری، مسائل آموزشی، بازاریابی. این نرم افزار علاوه بر آموزش انجام تحلیل‌های آماری، می تواند در زمینه های مختلف دیگری مثل مستند سازی ومدیریت داده‌ها ی گوناگون هم مورد بهره برداری قرارگیرد.
برخی توانمندی های نرم افزار SPSS
- می تواند انواع جداول را در اختیار محقق قرار دهد مثل جدول فراوانی، درصد فراونی و فراوانی تجمعی
- با استفاده از آن می توان طرح های آماری مختلفی را تهیه کرد ونمودارهای گوناگون را رسم کرد
- میتوان توزیع های گوناگون آماری نظیر گسسته و پیوسته را با آن به دست آورد
- آنالیز های واريانس يکطرفه، دوطرفه، چندطرفه و آناليز کوواريانس با استفاده با آن قابل آموزش انجام است
- می توان خلاصه‌هاي آماري مهمی از قبیل گراف‌ها و جداول را به دست آورد
- می توان توابع مختلف ریاضی نظیر قدر مطلق، تابع علامت، لگاريتم و توابع مثلثاتی را مورد استفاده قرار داد
- می توان اطلاعات به دست آمده از این نرم افزار را با دیگر نرم افزارهای مرتبط مبادله کرد
چند مورد ازکاربرد نرم افزار : SPSS در رشته های مختلف
همانگونه که اشاره شد از این نرم افزار در رشته های مختلفی می توان استفاده کرد که در اینجا به اختصار چند نمونه ذکر می شود:
محققانی که در زمینه های مسائل اقتصادی فعالیت می کنند می توانند برای درک اثرات عوامل مختلف بر روی یکدیگر ازامکان رگرسيون یا سری زمانی و نیز آزمون همبستگی استفاده کنند.
در رشته های مختلف پزشکی محققان برای بهره برداری از نتايج تحقيقات خود از انواع گوناگون آزمونهای آماری مانند آزمون” t-test” آناليز واريانس- آزمونهای مقايسه ميانگين- رگرسيون و آزمونهای ناپارامتری سود می جویند.
نرم افزار های دیگر تحلیل آماری
نرم افزار Axume
آکسوم یکی دیگر از نرم افزار هایی است که مشابه اس پی اس اس می باشد ومی تواند در زمینه های آمار توصیفی محاسبه ضریب همبستگی، آموزش انجام آنالیز واریانس،رسم نمودار های گوناگون و محاسبات رگرسیون خطی و غیرخطی مورد استفاده ی تحلیل گران باشد(تحلیل آماری پایاننامه).
نرم افزار S Plus
اس پلاس از نرم افزارهای مورد استفاده در انواع تحیل آماری می باشد که در آموزش انجام انواع تست های ناپارامتری، آنالیز واریانس یک طرفه و چندطرفه، رسم نمودارهای کنترل وصفی و متغیر، تحلیل سری های زمانی به کار می رود همچنین می توان برنامه نویسی در محیط آن آموزش انجام داد(تحلیل آماری پایاننامه).
نرم افزار Minitab
مین تب از نرم افزار های مهم و تخصصی آمار و کنترل کیفیت می باشد نرم افزار Minitab تحت دو سیتم عامل داس و ویندوز عرضه شده است. و با روش های گرافیکی می توان به تشریح اطلاعات پرداخت. به کمک این نرم افزار داده های تصادفی بر پایه توزیع های مختلف را شبیه سازی کرد، تخمین های نقطه ای و فاصله ای را آموزش انجام داد، از ابزار های طراحی و تحلیل طرح های آزمایشی و تعیین اندازه نمونه و قدرت آزمون استفاده کرد. همچنین این نرم افزار قادر به رسم انواع نمودارها نظیر نمودار پارتو ،نمودار متقارن و نمودارهای کنترل اقدام کرد(تحلیل آماری پایاننامه).
نرم افزارهای دیگری نیزبرای تحلیل آماری وجود دارند مانند: نرم افزار DE- نرم افزار PQ Method – نرم افزار Liseral – نرم افزار R ۲.۰ – نرم افزار SigmaPlot
در این مقاله تلاش شد تحلیل آماری پایاننامه و پژوش را به شکل ساده و مفید معرفی گردد. امید است این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد. از آنجایی که آموزش انجام تحلیل آماری صحیح کاری تخصصی است باید این کار را به متخصص واگذار کرد به همین منظور کاذشناسان و متخصصان آمار هورتاش آماده ی مشاوره و آموزش انجام پایاننامه های شما با بهترین کیفیت و در کمترین زمان می باشند. لطفا برای مشاوره و سفارش کارهایتان با ما تماس بگیرید. منتظر نظرات ارزشمند شما هستیم.
رسم جداول و نمودارهای بخش توصیفی
آزمون میانگین یک جامعه (one- sample T Test)
آزمون میانگین دو جامعه (independent- sample T Test)
آزمون میانگین زوجی (Paired- sample T Test)
آزمون میانگین چند جامعه (ANOVA)
آزمون دوجمله ای (Binominal Test)
آزمون مک نمار (McNemart Test)
آزمون کوکران (Cochrans Test)
آزمون من-ویتنی (Mann-Whitney Test)
آزمون (Mann-Whitney Test)
آزمون کروسکال-وایس (آزمون H)
آزمون فریدمن (Friedman Test)
آزمون همبستگی پیرسون
آزمون همبستگی اسپیرمن
تحلیل واریانس
تحلیل کواریانس
رگرسیون خطی
رگرسیون غیر خطی
رگرسیون لجستیک
آزمون استقلال
آزمون نیکویی برازش (زمون کی دو و آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف)
آزمون استیودنت
آزمون کی دو ( خی دو)
محاسبه آلفای کرونباخ
تحلیل عاملی اکتشافی(EFA)
و …
