پرسشنامه یک ابزار تحقیقاتی است که شامل مجموعه‌ای از سوالات برای جمع‌آوری اطلاعات از پاسخ‌دهندگان در مورد یک موضوع خاص است. استفاده از پرسشنامه‌ها، یک روش نسبتاً ارزان، سریع و کارآمد برای جمع‌آوری داده از نمونه انتخاب شده از جامعه مورد مطالعه است؛ بنابراین، تعجب‌آور نیست وقتی که شما می‌خواهید پایان نامه کارشناسی ارشد و یا تز دکترا بنویسید، نیاز به استفاده از پرسشنامه که یکی از روش‌های متداول برای جمع‌آوری داده‌ها است، داشته باشد. به عنوان مثال اگر موضوع پایان نامه‌ای بررسی بازار خرید آنلاین باشد، پرسشنامه یک ابزار اساسی برای جمع‌آوری جدیدترین و به‌روزترین اطلاعات است.
طراحی و انتخاب پرسشنامه
طراحی پرسشنامه کاری پیچیده بوده و نیاز به رعایت برخی اصول و قواعد است. به همین دلیل از دانشجویان کارشناسی ارشد انتظار نمی‌رود که برای نگارش پایان نامه خود پرسشنامهای جدید طراحی کنند. آن‌ها کافیست از پرسشنامه‌های معتبر در مقالات علمی استفاده کنند. مقاله‌هایی که از پرسشنامه برای سنجش متغیر استفاده کرده‌اند در انتهای مقاله و در قسمت ضمیمه (Appendix)، پرسشنامه استفاده شده را پیوست می‌کنند. دانشجویان می‌توانند از این پرسشنامه‌های آماده استفاده کنند؛ اما پیش از استفاده باید اطمینان حاصل شود که تمام سؤالات مطرح شده در پرسشنامه مطابق با اهداف تحقیق و در راستای موضوع پایان‌نامه است. برای این کار روایی پرسشنامه را بررسی کنید.
در مقاطع دکترا، موضوع و متغیر مورد بررسی نسبت به موضوع پایان نامه ارشد مقداری پیچیده‌تر است و ممکن است پرسشنامهای عیناً با موضوع پایان نامه وجود نداشته باشد. در این صورت دانشجو دکترا باید به طراحی پرسشنامه بپردازد. در طراحی پرسشنامه دقت کنید که سوالات پرسشنامه کوتاه و واضح باشد؛ در غیر این صورت افراد تمایلی نخواهند داشت برای پر کردن پرسشنامه با شما همکاری کنند. برای مشاهده اطلاعات بیشتر به لینک طراحی پرسشنامه مراجعه کنید.
مشکلات استفاده از پرسشنامه در پایان نامه
در کنار مزیت‌های بیان شده، استفاده از پرسشنامه مشکلاتی را به دنبال دارد. ممکن است پاسخ‌دهندگان به دلیل موقعیت اجتماعی خود به سوالات پرسشنامه به دروغ پاسخ دهند. اکثر مردم می‌خواهند یک تصویر مثبت از خود به نمایش بگذارند و بنابراین ممکن است دروغ بگویند و یا یک واقعیت غیرواقعی از خود به نمایش بگذارند. به همین دلیل بهتر است به پاسخ‌دهندگان توضیح داده شود که چرا این اطلاعات در حال جمع‌آوری است و چقدر پاسخ آن‌ها در نتایج پژوهش تاثیرگذار خواهد بود. بدون نام بودن پرسشنامه‌ها این اطمینان را در پاسخ‌دهندگان ایجاد می‌کند که اطلاعات آن‌ها فاش نخواهد شد.
