CiteScore: گامی نو در ارزیابی مجلات علمی
در دنیای امروز که حجم تولیدات علمی به طور فزایندهای در حال افزایش است، ارزیابی کیفیت و اعتبار مجلات علمی به امری ضروری تبدیل شده است. شاخصهای مختلفی برای این منظور وجود دارند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
یکی از شاخصهای نوظهور که در سال ۲۰۱۶ توسط انتشارات الزویر معرفی شد، CiteScore نام دارد. این شاخص بر اساس دادههای استخراج شده از پایگاه داده Scopus محاسبه میشود و جایگزینی برای شاخص سنتی ضریب تأثیر (Impact Factor) در نظر گرفته میشود.
CiteScore چگونه محاسبه میشود؟
CiteScore به تعداد استنادات دریافتی مقالات منتشر شده در یک مجله در سه سال گذشته، به ازای تعداد کل مقالات منتشر شده در همان مجله در آن بازه زمانی، تقسیم میشود.
به عبارت دیگر، CiteScore نشان میدهد که به طور میانگین، هر مقاله منتشر شده در آن مجله در سه سال گذشته، چند بار مورد استناد قرار گرفته است.
مزایای CiteScore:
- جامعیت: CiteScore تمامی مقالات منتشر شده در یک مجله را در نظر میگیرد، نه فقط مقالات مروری. این امر باعث میشود که ارزیابی دقیقتر و جامعتری از عملکرد یک مجله ارائه شود.
- بهروزرسانی: CiteScore به طور سالانه بهروزرسانی میشود، در حالی که Impact Factor با دو سال تأخیر منتشر میشود. این امر باعث میشود که CiteScore تصویری دقیقتر از عملکرد فعلی یک مجله ارائه دهد.
- شفافیت: روش محاسبه CiteScore کاملاً شفاف و مشخص است. این امر باعث میشود که اعتماد بیشتری به این شاخص وجود داشته باشد.
معایب CiteScore:
- جدید بودن: CiteScore شاخصی نسبتاً جدید است و هنوز در بین جامعه علمی به طور کامل جا نیفتاده است.
- تفاوت با Impact Factor: CiteScore با Impact Factor تفاوتهایی دارد. این امر میتواند مقایسه مجلاتی که در پایگاههای داده مختلف نمایه میشوند را دشوار کند.
- تأثیر خودانتشار: CiteScore میتواند تحت تأثیر خودانتشار (self-citation) قرار بگیرد. این امر زمانی اتفاق میافتد که نویسندگان مقالات خود را در مجلهای منتشر کنند که خودشان در آن سهم دارند.
مقایسه CiteScore با Impact Factor:
CiteScore و Impact Factor هر دو شاخصهایی برای ارزیابی کیفیت مجلات علمی هستند، اما هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
به طور کلی، CiteScore شاخصی جامعتر، بهروزتر و شفافتر از Impact Factor در نظر گرفته میشود.
با این حال، Impact Factor هنوز هم شاخصی شناختهشدهتر و مورد استفادهتر است.
جمعبندی:
CiteScore شاخصی نوظهور برای ارزیابی کیفیت مجلات علمی است که مزایای متعددی نسبت به Impact Factor دارد.
با این حال، این شاخص هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است و نیاز به زمان دارد تا در بین جامعه علمی به طور کامل جا بیفتد.
نکات مهم:
- CiteScore فقط باید به عنوان یکی از ابزارهای ارزیابی کیفیت مجلات علمی مورد استفاده قرار گیرد.
- نباید صرفاً بر اساس CiteScore تصمیم به انتشار مقاله در یک مجله گرفت.
- باید به سایر فاکتورها مانند کیفیت مقالات، اعتبار مجله و مرتبط بودن موضوع آن با حوزه تحقیقاتی خود نیز توجه کرد.
منابع:
- https://www.elsevier.com/products/scopus/metrics/citescore
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6041207/
- https://www.elsevier.com/connect/citescore-a-new-metric-to-help-you-choose-the-right-journal
امیدواریم این مطلب اطلاعات مفیدی در مورد CiteScore در اختیار شما قرار داده باشد.
CiteScore شاخصی برای سنجش تاثیر استناد ژورنال ها می باشد که همه نوع مقاله در حیطه های مختلف را قیاس می کند. در این سنجش هر مطلب ایندکس شده در اسکوپوس بررسی می شود که می تواند شامل انتشارات علمی، تجاری، ژورنال ها و آثار ایندکس شده همایش ها باشد.
این اسناد چاپ شده به صورت سرمقاله، مقاله مروری، مقاله کنفرانسی، مقاله پژوهشی و یا هر نوع مقاله ای که از پایاننامه استخراج شود و اسکوپوس در لیست خود ارائه دهد مورد سنجش قرار خواهد گرفت.
به بیانی دیگر مجموعه شاخص Cite Score وضعیت تاثیرگذاری 22 هزار منبع استنادی را در مجموعه خود ارائه می دهد که به طور مرتب نیز بر این تعداد افزوده می شود. لازم به ذکر است که این شاخص مقالات In press را در محاسبات لحاظ نمی کند و تنها مقالاتی که در شماره ژورنال وارد شده باشد در لیست سنجش قرار می گیرد.
محاسبه CiteScore
تعداد استناد به هر مقاله در 5 سال اخیر بر تعداد مقالات 5 سال اخیر تقسیم شده و شاخص CiteScore به دست می آید. البته همه مقالات در 33 سال گذشته مورد سنجش قرار خواهند گرفت.
سایتاسکور ترکر CiteScore Tracker
CiteScore به صورت سالیانه اعلام می شود که این مقدار تا پایان همان سال تغییر نمی کند و ثابت باقی می ماند. سایتاسکور ترکر به منظور محاسبه ماهانه در نظر گرفته شده است که در طی سال 12 بار به روزرسانی می شود. به این ترتیب می توان جزئیات بیشتری را به صورت ماهانه در اختیار داشت.
CiteScore Percentile
در مواردی که بخواهیم دو نشریه را در دو حیطه متفاوت از نظر جایگاه استنادی مقایسه کنیم از شاخص CiteScore Percentile اطلاعات خوبی به دست خواهد آمد. در واقع این شاخص جایگاه استنادی هر نشریه در حوزه علمی و تخصصی مشخصی را با نشریه دیگر مقایسه می کند و سنجش خوبی ارائه می دهد.
نحوه محاسبات بر پایه داده های پایگاه اطلاعاتی scopus می باشد و برای عموم به صورت کاملا رایگان عرضه شده است. در نظر داشته باشید که در پایگاه اسکوپوس استفاده از اطلاعات مشمول پرداخت هزینه بوده و برای عموم آزاد نیست.
نکته: در سایت اسکور امکان دیدن چکیده مقالات وجود ندارد.
1- CiteScore چگونه محاسبه میشود؟
CiteScore یک شاخص سنجش است که توسط اسکوپوس برای ارزیابی تأثیرگذاری مجلات علمی ارائه میشود. این شاخص جایگزینی برای فاکتور تأثیر (Impact Factor) است که توسط تامسون رویترز ارائه میشود. CiteScore به طور خاص برای مجلات نمایه شده در اسکوپوس طراحی شده است و بر اساس تعداد استنادات به مقالات منتشر شده در دو سال گذشته در یک مجله خاص محاسبه میشود.
نحوه محاسبه CiteScore:
فرمول محاسبه CiteScore به شرح زیر است:
CiteScore (سال X) = تعداد کل استنادات به مقالات منتشر شده در سال های X-1 و X / تعداد کل مقالات منتشر شده در سال های X-1 و X
به عنوان مثال، CiteScore سال 2023 برای یک مجله خاص بر اساس تعداد کل استنادات به مقالات منتشر شده در سال های 2022 و 2021 در آن مجله، تقسیم بر تعداد کل مقالات منتشر شده در آن مجله در همان دو سال، محاسبه میشود.
تفاوت های CiteScore با Impact Factor:
CiteScore در مقایسه با Impact Factor، چندین تفاوت اساسی دارد:
- پنجره زمانی: CiteScore بر اساس استنادات به مقالات دو سال گذشته محاسبه میشود، در حالی که Impact Factor بر اساس استنادات به مقالات پنج سال گذشته محاسبه میشود.
- نوع استنادات: CiteScore همه انواع استنادات، از جمله مقالات، بررسیها، نامهها، یادداشتها، سرمقالهها و مقالات کنفرانس را در نظر میگیرد، در حالی که Impact Factor فقط مقالات و بررسیها را در نظر میگیرد.
- خوداستنادی: CiteScore خوداستنادی را از محاسبات حذف میکند، در حالی که Impact Factor این کار را انجام نمیدهد.
مزایای استفاده از CiteScore:
- CiteScore تصویری دقیق تر از تأثیرگذاری فعلی یک مجله ارائه می دهد، زیرا بر اساس استنادات به مقالات جدیدتر است.
- CiteScore انواع مختلف انتشارات را در نظر می گیرد، که آن را به شاخصی جامع تر از Impact Factor تبدیل می کند.
- CiteScore خوداستنادی را حذف می کند، که به نوبه خود شاخصی عینی تر از تأثیرگذاری ارائه می دهد.
معایب استفاده از CiteScore:
- CiteScore شاخصی نسبتاً جدید است و هنوز به طور گسترده مانند Impact Factor شناخته شده یا پذیرفته نشده است.
- CiteScore ممکن است برای مجلاتی که به طور سنتی تعداد زیادی از بررسی ها یا نامه ها منتشر می کنند، مغرضانه باشد.
- CiteScore هنوز در حال توسعه است و ممکن است در آینده اصلاحاتی در نحوه محاسبه آن ایجاد شود.
جمع بندی:
CiteScore شاخصی مفید برای ارزیابی تأثیرگذاری مجلات علمی است. این شاخص مزایای متعددی نسبت به Impact Factor دارد، از جمله تمرکز بر استنادات به مقالات جدیدتر، در نظر گرفتن انواع مختلف انتشارات و حذف خوداستنادی. با این حال، CiteScore هنوز به طور گسترده مانند Impact Factor شناخته شده یا پذیرفته نشده است و ممکن است برای برخی از انواع مجلات مغرضانه باشد.
نکات مهم:
- CiteScore فقط برای مجلات نمایه شده در اسکوپوس محاسبه می شود.
- CiteScore سالانه به روز می شود.
- می توانید CiteScore یک مجله را در وب سایت اسکوپوس پیدا کنید.
منابع:
توجه:
- اطلاعات ارائه شده در این محتوا فقط جنبه اطلاع رسانی دارد و نباید به عنوان مشاوره علمی یا حرفه ای تلقی شود.
- برای اطلاعات بیشتر در مورد CiteScore، لطفاً به وب سایت اسکوپوس مراجعه کنید.
2- مزایای CiteScore: چرا از این شاخص برای ارزیابی مجلات علمی استفاده کنیم؟
در دنیای امروز، که حجم تولیدات علمی به طور فزاینده ای در حال افزایش است، ارزیابی کیفیت و تأثیرگذاری مجلات علمی به امری ضروری تبدیل شده است. شاخص های مختلفی برای این منظور وجود دارند، اما CiteScore به عنوان یکی از شاخص های نوظهور، توجه بسیاری از پژوهشگران و کتابخانه ها را به خود جلب کرده است. در این مقاله، به بررسی مزایای استفاده از CiteScore برای ارزیابی مجلات علمی می پردازیم.
1. ارائه تصویری دقیق تر از تأثیرگذاری فعلی:
CiteScore بر خلاف Impact Factor که بر اساس استنادات به مقالات پنج سال گذشته محاسبه می شود، بر اساس استنادات به مقالات دو سال اخیر محاسبه می شود. این امر تصویری دقیق تر از تأثیرگذاری فعلی یک مجله ارائه می دهد، زیرا مقالات جدیدتر معمولاً از نظر علمی مرتبط تر و دارای ارزش بیشتری هستند.
2. در نظر گرفتن انواع مختلف انتشارات:
CiteScore در محاسبات خود، همه انواع انتشارات مانند مقالات، بررسی ها، نامه ها، یادداشت ها، سرمقاله ها و مقالات کنفرانس را در نظر می گیرد. این امر در مقایسه با Impact Factor که فقط مقالات و بررسی ها را شامل می شود، جامعیت بیشتری به این شاخص می بخشد و به طور کامل تری نشان دهنده تنوع و دامنه انتشارات یک مجله است.
3. حذف خوداستنادی:
یکی از مشکلات اساسی Impact Factor، وجود خوداستنادی در محاسبات آن است. به این معنی که استنادات به مقالات منتشر شده در همان مجله، در محاسبه Impact Factor آن مجله لحاظ می شوند. این امر می تواند به طور مصنوعی Impact Factor یک مجله را افزایش دهد و تصویری غیرواقعی از تأثیرگذاری آن ارائه دهد. CiteScore با حذف خوداستنادی از محاسبات خود، به ارائه شاخصی عینی تر و قابل اعتمادتر از تأثیرگذاری مجلات کمک می کند.
4. سهولت دسترسی و شفافیت:
CiteScore به طور آزادانه در وب سایت اسکوپوس در دسترس است و هر کسی می تواند به راحتی به آن دسترسی داشته باشد. این امر در مقایسه با Impact Factor که نیاز به اشتراک در پلتفرم های خاصی مانند Web of Science دارد، شفافیت بیشتری را به ارمغان می آورد و امکان مقایسه آسان تر مجلات مختلف را فراهم می کند.
5. تناسب با نیازهای پژوهشگران:
CiteScore به طور خاص برای نیازهای پژوهشگران طراحی شده است و به آنها کمک می کند تا مجلاتی را که برای انتشار یافته های خود مناسب هستند، به طور موثرتری انتخاب کنند. این شاخص با ارائه تصویری جامع و دقیق از تأثیرگذاری و تنوع انتشارات یک مجله، به پژوهشگران در تصمیم گیری آگاهانه تر یاری می رساند.
6. تشویق به انتشارات با کیفیت:
استفاده از CiteScore به عنوان شاخصی برای ارزیابی مجلات، می تواند به تشویق انتشارات با کیفیت بالا در مجلات علمی کمک کند. چرا که مجلات برای ارتقای CiteScore خود، ناگزیر به انتشار مقالاتی هستند که از نظر علمی ارزشمند و مورد توجه پژوهشگران باشند.
7. تکمیل کننده سایر شاخص ها:
CiteScore به عنوان شاخصی نوظهور، باید در کنار سایر شاخص های معتبر مانند Impact Factor و H-Index مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از ترکیبی از این شاخص ها می تواند تصویری کامل تر و دقیق تر از کیفیت و تأثیرگذاری یک مجله ارائه دهد.
جمع بندی:
CiteScore با ارائه مزایای متعددی از جمله ارائه تصویری دقیق تر از تأثیرگذاری فعلی، در نظر گرفتن انواع مختلف انتشارات، حذف خوداستنادی، سهولت دسترسی و شفافیت، تناسب با نیازهای پژوهشگران، تشویق به انتشارات با کیفیت و تکمیل کننده سایر شاخص ها، به عنوان ابزاری ارزشمند برای ارزیابی مجلات علمی به حساب می آید. با گسترش استفاده از این شاخص، انتظار می رود شاهد تحولات مثبتی در زمینه انتشارات علمی و ارتقای کیفیت مجلات علمی باشیم.
نکات مهم:
- CiteScore فقط برای مجلات نمایه شده در اسکوپوس محاسبه می شود.
- CiteScore سالانه به روز می شود.
- می توانید CiteScore یک مجله را در وب سایت اسکوپوس پیدا کنید.
3- معایب CiteScore: چالش های استفاده از این شاخص برای ارزیابی مجلات علمی
CiteScore به عنوان شاخصی نوظهور برای ارزیابی مجلات علمی، در کنار مزایای متعددی که دارد، معایبی را نیز به همراه دارد که در نظر گرفتن آنها برای استفاده آگاهانه از این شاخص ضروری است. در این مقاله، به بررسی برخی از معایب CiteScore می پردازیم.
1. سابقه کوتاه و عدم پذیرش جهانی:
CiteScore در مقایسه با Impact Factor که سابقه ای طولانی و پذیرش جهانی دارد، شاخصی نسبتاً جدید است. هنوز بسیاری از پژوهشگران، کتابخانه ها و نهادهای علمی با CiteScore آشنا نیستند و از آن به عنوان شاخص اصلی برای ارزیابی مجلات استفاده نمی کنند. این امر می تواند در مقایسه و رتبه بندی مجلات چالش هایی را به وجود آورد.
2. مغرضانه بودن برای برخی از مجلات:
CiteScore ممکن است برای مجلاتی که به طور سنتی تعداد زیادی از بررسی ها یا نامه ها منتشر می کنند، مغرضانه باشد. چرا که این نوع انتشارات به طور معمول استنادات کمتری دریافت می کنند و می توانند سبب کاهش CiteScore یک مجله شوند. این موضوع می تواند به نافع مجلاتی باشد که بیشتر بر انتشار مقالات تمرکز دارند، حتی اگر کیفیت علمی آنها پایین تر باشد.
3. عدم در نظر گرفتن زمینه موضوعی:
CiteScore تفاوت های بین زمینه های مختلف علمی را در نظر نمی گیرد. به عنوان مثال، در برخی رشته ها مانند علوم انسانی، تعداد استنادات به طور طبیعی کمتر از رشته های تجربی است. این موضوع می تواند سبب ظلم به مجلات معتبر در رشته های کم استناد شود و رتبه آنها را در CiteScore به طور غیرمنصفانه پایین بیاورد.
4. وابستگی به اسکوپوس:
CiteScore تنها برای مجلات نمایه شده در اسکوپوس محاسبه می شود. این موضوع می تواند سبب نادیده گرفتن مجلات معتبر در پایگاه های اطلاعاتی دیگر شود و تصویری ناقص از فضای انتشارات علمی ارائه دهد.
5. تغییرات سالانه و عدم ثبات:
CiteScore سالانه به روز می شود و این موضوع می تواند مقایسه مجلات در طول زمان را دشوار کند. تغییرات ناگهانی در CiteScore می تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند انتشار تعداد زیادی از مقالات در یک سال خاص یا تغییر در الگوهای استنادی باشد و همیشه نشان دهنده تغییر واقعی در کیفیت یک مجله نیست.
6. سوء استفاده احتمالی:
همانند سایر شاخص های ارزیابی، احتمال سوء استفاده از CiteScore نیز وجود دارد. برخی از مجلات ممکن است به دنبال راه هایی برای افزایش مصنوعی CiteScore خود مانند خوداستنادی یا خرید استناد باشند. این موضوع می تواند به ناحقی رتبه یک مجله را در CiteScore بالا ببرد و تصویری غیر واقعی از تأثیرگذاری آن ارائه دهد.
جمع بندی:
CiteScore با وجود مزایای متعددی که دارد، معایبی نیز به همراه دارد که باید در استفاده از آن مورد توجه قرار گیرند.
4- مقایسه CiteScore با Impact Factor: کدام شاخص برای ارزیابی مجلات علمی مناسب تر است؟
در دنیای امروز که حجم تولیدات علمی به طور فزاینده ای در حال افزایش است، انتخاب مجله مناسب برای انتشار یافته های تحقیقاتی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای این منظور، شاخص های مختلفی مانند CiteScore و Impact Factor مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله، به بررسی و مقایسه این دو شاخص می پردازیم تا به شما در انتخاب شاخص مناسب برای ارزیابی مجلات علمی کمک کنیم.
1. تعاریف و مفاهیم:
- CiteScore: شاخصی است که توسط اسکوپوس برای ارزیابی تأثیرگذاری مجلات علمی ارائه می شود. این شاخص بر اساس تعداد استنادات به مقالات منتشر شده در دو سال گذشته در یک مجله خاص محاسبه می شود.
- Impact Factor: شاخصی است که توسط تامسون رویترز برای ارزیابی تأثیرگذاری مجلات علمی ارائه می شود. این شاخص بر اساس تعداد استنادات به مقالات منتشر شده در پنج سال گذشته در یک مجله خاص محاسبه می شود.
2. شباهت ها:
- هدف: هر دو شاخص CiteScore و Impact Factor با هدف ارزیابی تأثیرگذاری مجلات علمی طراحی شده اند.
- مبنای محاسبه: هر دو شاخص بر اساس تعداد استنادات به مقالات منتشر شده در مجلات محاسبه می شوند.
- کاربرد: هر دو شاخص می توانند توسط پژوهشگران، کتابخانه ها و نهادهای علمی برای انتخاب مجلات مناسب برای انتشار یافته های تحقیقاتی استفاده شوند.
3. تفاوت ها:
- پنجره زمانی: CiteScore بر اساس استنادات به مقالات دو سال گذشته محاسبه می شود، در حالی که Impact Factor بر اساس استنادات به مقالات پنج سال گذشته محاسبه می شود.
- نوع استنادات: CiteScore همه انواع استنادات، از جمله مقالات، بررسی ها، نامه ها، یادداشت ها، سرمقاله ها و مقالات کنفرانس را در نظر می گیرد، در حالی که Impact Factor فقط مقالات و بررسی ها را در نظر می گیرد.
- خوداستنادی: CiteScore خوداستنادی را از محاسبات حذف می کند، در حالی که Impact Factor این کار را انجام نمی دهد.
- پایگاه اطلاعاتی: CiteScore فقط برای مجلات نمایه شده در اسکوپوس محاسبه می شود، در حالی که Impact Factor برای مجلات نمایه شده در Web of Science محاسبه می شود.
- دسترسی: CiteScore به طور آزادانه در وب سایت اسکوپوس در دسترس است، در حالی که Impact Factor نیاز به اشتراک در پلتفرم های خاصی مانند Web of Science دارد.
4. مزایا و معایب:
CiteScore:
مزایا:
- تصویری دقیق تر از تأثیرگذاری فعلی ارائه می دهد.
- انواع مختلف انتشارات را در نظر می گیرد.
- خوداستنادی را حذف می کند.
- به طور آزادانه در دسترس است.
معایب:
- سابقه کوتاه و عدم پذیرش جهانی.
- مغرضانه بودن برای برخی از مجلات.
- عدم در نظر گرفتن زمینه موضوعی.
- وابستگی به اسکوپوس.
- تغییرات سالانه و عدم ثبات.
- سوء استفاده احتمالی.
Impact Factor:
مزایا:
- سابقه طولانی و پذیرش جهانی.
- ثبات نسبی در طول زمان.
- در نظر گرفتن زمینه موضوعی.
- عدم وابستگی به یک پایگاه اطلاعاتی خاص.
معایب:
- تصویری از تأثیرگذاری گذشته ارائه می دهد.
- فقط مقالات و بررسی ها را در نظر می گیرد.
- شامل خوداستنادی است.
- نیاز به اشتراک دارد.
5. جمع بندی:
انتخاب بین CiteScore و Impact Factor به نیازها و اولویت های شما بستگی دارد. اگر به دنبال شاخصی هستید که تصویری دقیق از تأثیرگذاری فعلی یک مجله ارائه دهد و انواع مختلف انتشارات را در نظر بگیرد، CiteScore می تواند گزینه مناسبی باشد. اما اگر به دنبال شاخصی با سابقه طولانی و پذیرش جهانی هستید، Impact Factor ممکن است انتخاب بهتری باشد. به طور کلی، استفاده از ترکیبی از این دو شاخص به همراه سایر معیارها مانند کیفیت مقالات، تناسب با موضوع تحقیق و اعتبار ناشر می تواند تصویری کامل تر و دقیق تر از یک مجله علمی ارائه دهد.