معنی ترجمه خوب از دیدگاه صفدر تقی زاده
مقدمه:
صفدر تقی‌زاده، مترجم، نویسنده و ادیب برجسته ایرانی، دیدگاهی منحصر به فرد و ارزشمند در مورد ترجمه ارائه کرده است. او معتقد بود که ترجمه صرفاً انتقال واژه‌ها از یک زبان به زبان دیگر نیست، بلکه فرآیندی پیچیده و ظریف است که به درک عمیق هر دو زبان و فرهنگ منبع و مقصد نیاز دارد.
معیارهای ترجمه خوب از دیدگاه تقی‌زاده:
تقی‌زاده معتقد بود که یک ترجمه خوب باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- وفاداری به متن اصلی: مترجم باید تا حد امکان به متن اصلی وفادار باشد و معنای دقیق آن را به زبان مقصد منتقل کند.
- وضوح و سادگی: ترجمه باید به زبانی واضح، ساده و روان نوشته شود تا برای خواننده قابل فهم باشد.
- زیبایی و ظرافت: ترجمه باید از نظر ادبی زیبا و ظریف باشد و لحن و سبک متن اصلی را حفظ کند.
- طبیعی بودن: ترجمه باید طبیعی و روان باشد و به نظر نرسد که متنی ترجمه شده است.
- غنی بودن از نظر فرهنگی: ترجمه باید به گونه‌ای انجام شود که خواننده را با فرهنگ و آداب و رسوم زبان مبدأ آشنا کند.
نقش مترجم از دیدگاه تقی‌زاده:
تقی‌زاده معتقد بود که مترجم نقشی بسیار مهم در تبادل فرهنگی بین ملت‌ها ایفا می‌کند. او معتقد بود که مترجم باید پلی بین دو فرهنگ باشد و به درک متقابل آنها کمک کند.
نمونه‌هایی از ترجمه‌های برجسته تقی‌زاده:
تقی‌زاده آثار متعددی را از زبان‌های مختلف به فارسی ترجمه کرده است که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آثار ویلیام شکسپیر: تقی‌زاده نمایشنامه‌های متعددی از شکسپیر مانند هملت، مکبث، رومئو و ژولیت و اتللو را به فارسی ترجمه کرده است.
- آثار ویکتور هوگو: تقی‌زاده رمان‌های متعددی از هوگو مانند بینوایان، مردی که می‌خندد و گوژپشت نوتردام را به فارسی ترجمه کرده است.
- آثار آنتوان چخوف: تقی‌زاده داستان‌ها و نمایشنامه‌های متعددی از چخوف را به فارسی ترجمه کرده است.
تاثیر تقی‌زاده بر ترجمه در ایران:
تقی‌زاده با ترجمه‌های دقیق و ادبی خود، نقشی اساسی در ارتقای سطح ترجمه در ایران ایفا کرد. او همچنین با تربیت مترجمان جوان، به گسترش فرهنگ ترجمه در ایران کمک کرد.
میراث تقی‌زاده:
صفدر تقی‌زاده به عنوان یکی از برجسته‌ترین مترجمان تاریخ ایران شناخته می‌شود. او با ترجمه‌های دقیق و ادبی خود، گامی مهم در جهت معرفی فرهنگ و ادبیات جهان به ایرانیان برداشت.
امیدواریم این مقاله به شما در درک دیدگاه صفدر تقی‌زاده در مورد ترجمه کمک کرده باشد.
معنی ترجمه خوب از دیدگاه صفدر تقی زاده
صفدر تقی زاده مترجم برجسته ایرانی، مدرس زبان انگلیسی در دانشگاه تهران، علامه طباطبایی و شهید بهشتی، عضو هیئت داروران جایزه ادبی گوردون، پکا، گلشیری و یلدا از ترجمه خوب می گوید.
ترجمه خوب، نوشتاری است که خواننده از هر جمله اش لذت ییرد. داستان نویسی، همان مقدار که به موضوع جذاب اهمیت می دهد برای نکات هوشمندانه و ظرایف ادبی نیز ارزش قایل است. حتی در برخی از داستان های مدرن و نوگرایانه، فراز و فرودی در داستان نیست و متن زیبا به تنهایی باید جاذبه داشته است.
در یک ترجمه خوب باید ظرافت های متن اصلی در ترجمه لحاظ شود. خلاقیت در ترجمه خوب تاثیرگذار است و می تواند یک اثر ادبی را جاودانه کند.ذوق ادبی و قریحه ذاتی مترجم می تواند کیفیت و دلنشینی ترجمه را تضمین کند.
صفدر تقی زاده می گوید: به نظر من حاصل ترجمه مکانیکی که حاصل انتقال مفاهیم بدون دخالت قریحه ذاتی است، غالبا خشک و بی روح است.
ترجمه خوب شبیه نوشتن است
این مترجم با تجربه، ترجمه آثار ادبی و نگارش آثار را در یک جهت دانسته و معتقد است از برخی جهات، کار ترجمه تخصصی از کار نویسنده اصلی نیز دشوارتر است. نویسنده وقتی بر موضوعی اشراف داشت می نویسد و اگر نتواند، موضوع را عوض می کند. این در صورتی است که مترجم با یک کتاب نوشته شده روبروست که باید بتواند پیام نویسنده را انتقال دهد بدون آن که تغییری در محتوا ایجاد شود. قوه خلاقه مترجم باید بسیار تواناتر از نویسنده باشد.
وجود قوه خلاقه موجب می شود مترجم از ترجمه خوب و چاپ آثارش لذت ببرد. همین ذوق در شاعران نیز دیده می شود وی ترجمه های نجف دریابندری را روان و شفاف توصیف کرد که می تواند با خواننده ارتباط برقرار کند.
وضعیت ترجمه در ایران
صفدر تقی زاده در مراسمی اعلام کرد که در حال حاضر مترجمین خوبی داریم که آثار آمریکای لاتین، انگلیس و دیگر کشورها را ترجمه خوب می کنند. ترجمه کتاب و ترجمه انگلیسی به فارسی، نیازمند تسلط بر زبان فارسی و انگلیسی است. و در این راستا گاهی کسانی پا در این عرصه گذاشته اند که تنها با دانستن کلمات انگلیسی ترجمه می کنند در حالی که بر زبان فارسی اشراف کامل ندارند.
این مطلب برگرفته از سخنرانی صفدر تقی زاده در مراسم تجلیلی از ایشان به پاس 50 سال ترجمه و حفظ ارزش های فرهنگی است.
